10x de mooiste UNESCO Werelderfgoedsites in Kroatië
Kroatië is een land vol verhalen die verteld worden in de eeuwenoude bouwwerken en bijzondere natuur. Maar liefst tien plekken zijn uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoedsites. Zes van deze locaties ken je ongetwijfeld al. De andere vier zijn misschien minder bekend, maar hebben hun plek op de Werelderfgoedlijst absoluut verdiend. Samen vormen ze een unieke reis door de rijke geschiedenis en ongeëvenaarde schoonheid van Kroatië.
De bekende locaties
1. Dubrovnik: de oude stad
Dubrovnik, de laatmiddeleeuwse stad aan de zuidelijke Kroatische kust van de Adriatische Zee, wordt gekenmerkt door de historische kern aan de voet van de berg Srđ. Door de eeuwen heen heeft de stad haar unieke stedelijke karakter weten te behouden, omringd door indrukwekkende stadsmuren. Dubrovnik speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van stadsplanning. Hoewel de stad zwaar werd getroffen door de aardbeving van 1667, zijn de gotische, renaissance- en barokke kerken, kloosters en fonteinen opmerkelijk goed bewaard gebleven.
2. Het Paleis van Diocletianus in Split
Het Paleis van Diocletianus is een van de meest opmerkelijke voorbeelden van laatantieke architectuur. Dit is te danken aan het uitzonderlijke behoud van originele elementen en de unieke architectonische vormen, die vooruitwijzen naar de vroegchristelijke, Byzantijnse en vroegmiddeleeuwse kunst.
De kathedraal, gebouwd in de middeleeuwen, maakt gebruik van materialen afkomstig van een oud mausoleum. Binnen de Romeinse muren bevinden zich ook kerken uit de 12e en 13e eeuw, middeleeuwse forten en gotische, renaissance- en barokke paleizen. Samen vormen zij een harmonieus geheel dat het rijke erfgoed van de stad Split weerspiegelt.
3. Nationaal Park Plitvicemeren
De betoverende schoonheid van Plitvice is te danken aan het proces van kalkafzetting en de werking van kalk afzettende planten. Dit natuurlijke proces heeft geleid tot de vorming van de 16 wereldberoemde, turquoise Plitvicemeren. De meren worden omringd door weelderige bossen die onderdak bieden aan beren, wolven en vele andere zeldzame dier- en plantensoorten, wat Plitvice tot een sprookjesachtig natuurgebied maakt.
4. Sint Jacobskathedraal in Šibenik
De Sint Jacobskathedraal, gebouwd tussen 1431 en 1535, vormt een indrukwekkend voorbeeld van de culturele en artistieke uitwisselingen die in de 15e en 16e eeuw plaatsvonden tussen Noord-Italië, Dalmatië en Toscane.
Drie vooraanstaande architecten – Francesco di Giacomo, George van Dalmatië en Nicolaas van Florence – ontwierpen een kathedraal die volledig uit steen is opgebouwd. Ze pasten een innovatieve techniek toe bij de constructie van de koepel, wat resulteerde in een harmonieus stenen meesterwerk. Het resultaat is een harmonieus geheel van steen, met een doordachte structuur en een perfecte balans in het ontwerp van de kathedraal.
5. Het historische centrum van Trogir
Trogir is een uitstekend voorbeeld van een stad die haar historische stedelijke structuur door de eeuwen heen heeft behouden.
Het rechthoekige stratenplan van deze eilandnederzetting stamt uit de Helleense tijd. Opeenvolgende heersers hebben de stad verder verrijkt met indrukwekkende openbare en residentiële gebouwen en forten. De prachtige romaanse kerken worden aangevuld door uitzonderlijke renaissance- en barokgebouwen. Het meest prominente bouwwerk is de kathedraal met de westelijke toegangspoort, een meesterwerk van Radovan en het belangrijkste voorbeeld van romaanse en gotische kunst in Kroatië.
6. Euphrasiusbasiliek in Poreč
Het kathedraalcomplex in Poreč staat bekend als de Euphrasiusbasiliek. Dit is vernoemd naar bisschop Euphrasius, die de kathedraal halverwege de 6e eeuw grondig renoveerde en versierde met beroemde mozaïeken.
Voor de renovatie door Euphrasius kende de locatie minstens twee eerdere bouwfasen van vroegchristelijke gebouwen. In Poreč werd het christendom al in de 4e eeuw gevestigd. De basiliek, het atrium, het baptisterium en het bisschoppelijk paleis zijn bijzondere voorbeelden van religieuze architectuur. De basiliek zelf vormt een unieke combinatie van klassieke elementen en invloeden uit het Byzantijnse Rijk. Zo is de apsis versierd met figuratieve mozaïeken die behoren tot de belangrijkste van hun soort in Europa.
De minder bekende locaties
7. De Stari Grad vlakte op Hvar
In juli 2008 werd de Stari Grad vlakte opgenomen op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Deze vlakte, met vele wijn- en olijfgaarden, is sinds de kolonisatie door de oude Grieken in 385 v.Chr. vrijwel onaangetast gebleven. Het vormt een uniek voorbeeld van geometrische landindeling uit de oudheid.
De Grieken verdeelden de vlakte met behulp van een groma in gelijke percelen en bouwden bijgebouwen en villa’s op hun land. Vandaag de dag is de Stari Grad vlakte het best bewaarde antieke Griekse landschap in het Middellandse Zeegebied.
8. Stećci – Middeleeuwse grafstenen
De "stećci" zijn monumentale middeleeuwse grafstenen, meestal rechthoekig en gemaakt van kalksteen, met een platte of zadeldakvormige bovenkant.
De grafstenen komen in liggende en staande vormen en zijn vaak versierd met eenvoudige inscripties of motieven zoals spiralen, sterren en religieuze symbolen. Complexere decoraties, zoals dieren, riddertoernooien en de bekende afbeelding van een man met een opgeheven rechterhand, komen ook voor. De ornamenten weerspiegelen niet alleen de stijl van de makers, maar ook de wensen van de overledenen. In Kroatië bevinden zich 4.400 stećci, verspreid over necropolissen bij Velika en Mala Crljivica, Cista Velika, en Dubravka/St. Barbara, Konavle. Deze locaties zijn gemakkelijk bereikbaar, op ongeveer een uur rijden van Split of Dubrovnik.
9. De Venetiaanse vestingwerken
Het verdedigingssysteem van Zadar en het fort van St. Nicholas in Šibenik staan op de UNESCO Werelderfgoedlijst als onderdeel van de Venetiaanse verdedigingswerken uit de 16e en 17e eeuw.
Deze verdedigingswerken laten zien hoe de Venetiaanse Republiek zich aanpaste aan de introductie van vuurwapens. Zadar, destijds het belangrijkste militaire centrum van Dalmatië, was de grootste en sterkste vesting aan de Adriatische kust en beschermde de route tussen Venetië en Corfu tegen bedreigingen, vooral van het Ottomaanse Rijk. Belangrijke overblijfselen zijn de stadsmuren met bastions, de monumentale Landpoort en het buitenfort Forte.
Het fort van St. Nicholas in Šibenik werd halverwege de 16e eeuw gebouwd om de stad te beschermen tegen de Ottomaanse vloot. Dit driehoekige fort op een rots aan de ingang van het kanaal van St. Anthony is een bijzonder voorbeeld van een verdedigingsfort uit deze periode.
10. De beukenbossen van Noord-Velebit en Paklenica
Op 7 juli 2017 werd Kroatië, samen met negen andere landen, opgenomen in de uitbreiding van de UNESCO Werelderfgoedlijst voor de "Oer- en oude beukenbossen van de Karpaten en andere regio's in Europa." Deze uitbreiding omvatte 63 beukenbosgebieden, waarvan Kroatië bijdroeg met drie gebieden in de nationale parken Noord-Velebit en Paklenica. In Noord-Velebit liggen deze bossen in de natuurreservaten Hajdučki en Rožanski Kukovi, terwijl in Paklenica de gebieden Suva Draga - Klimenta en Oglavinovac - Javornik deel uitmaken van dit beschermde erfgoed.
Deze tien UNESCO locaties tonen de rijke geschiedenis, unieke cultuur en uitzonderlijke natuur van Kroatië. Ze nodigen uit om ontdekt te worden en maken van Kroatië een bestemming waar verleden en heden samenkomen in een onvergetelijke reiservaring. Bezoek voor meer informatie de website van Kroatië.
Julie Schoefs