Pasen in Kroatië: Een feest vol traditie
Zoete lekkernijen, traditionele gewoonten en veel tijd spenderen met familie. Kroatië is voornamelijk een rooms-katholiek land en zo is Pasen dan ook een van de heiligste dagen van het jaar. Terwijl we in België aan het paasontbijt zitten met het gezin, paaseieren zoeken in de tuin of 's namiddags koffie gaan drinken bij opa en oma, zijn er in Kroatië in elk deel van het land andere paasgebruiken en -ceremonies.
Tradities van Palmzondag tot Goede Vrijdag
Ongeveer 90% van de Kroaten is katholiek en zo wordt Pasen dan ook goed gevierd in het hele land. De Heilige Week begint met Palmzondag. In veel steden worden in deze week veel verschillende ceremonies en processies gehouden. Ook staat Palmzondag bekend om het zegenen van palmtakjes in de kerk. Palmtakken zijn niet altijd beschikbaar in Kroatië, daarom gebruiken veel mensen rozemarijn of olijftakken als alternatief. Na het zegenen worden de takjes vaak in huis opgehangen als een teken van bescherming.
Goede Vrijdag is een dag van vasten waar veel mensen de kruisiging van Jezus Christus herdenken. Tijdens deze dag eten Kroaten geen vlees, als traditie tijdens het vasten. Bakalar is een stoofpotje van gedroogde kabeljauw en aardappelen dat vaak wordt gegeten op deze dag en een diepgewortelde traditie is in de Kroatische keuken.
Verbinding op Hvar
Op het eiland Hvar wordt al meer dan 500 jaar een indrukwekkende processie gehouden, die begint op Witte Donderdag. De kruisdrager trekt dan door de smalle straten van de stad met het zware kruis in zijn armen. Op Goede Vrijdag begeeft de kruisdrager zich naar de parochiekerk, waar hij zich in de armen van de priester werpt. In zes dorpjes – Vrboska, Jelsa, Pitve, Vrisnik, Svirče en Vrbanj – wordt een houten kruis van 18 kilogram door pelgrims gedragen, die 25 kilometer afleggen in 8 uur. Het kruis wordt bedekt met een doek en de tocht symboliseert de lijdensweg van Christus. Za Krizen is niet alleen een fysieke uitdaging, maar ook een levend ritueel dat de eeuwenoude cultuur en spiritualiteit van Hvar weerspiegelt. Zo staat dit zelfs op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Een Pasen vol eieren en spelletjes
In Kroatië zijn paaseieren een belangrijk symbool van het leven. Aan het einde van de paasweek worden de eieren, die vaak prachtig gekleurd zijn, gedeeld met familie en vrienden. Voor de versiering gebruiken ze vaak bladeren, bloemen, spinazie, rode kool of bosbessen.
Tijdens Pasen vullen gigantische eieren beschilderd in de stijl van de “naïeve kunst” de straten van Zagreb. Deze bijzondere kunstvorm werd in de jaren 30 geboren in het kleine dorp Hlebine, nabij de Kroatische-Hongaarse grens. Het kenmerk van naïeve kunst? De kunstenaars hadden geen formele opleiding, maar maakten toch betoverende werken vol eenvoud en levendigheid. Elk ei is met zorg versierd met traditionele patronen die de rijke cultuur van Hlebine weerspiegelen. Het schilderen ervan duurt dagen en is een eerbetoon aan deze unieke kunstschool.
Kinderen in Kroatië spelen tijdens Pasen het spel eieren tikken. Twee spelers houden een ei verticaal vast en proberen het ei van de ander te breken door lichtjes tegen het uiteinde te tikken. De winnaar is degene wiens ei als laatste intact blijft. Wat echt niet mag ontbreken tijdens Pasen? De paashaas natuurlijk! Op Paaszondag brengt de paashaas snoep en kleine cadeautjes naar de kinderen wat het feestelijke gevoel compleet maakt.
Julie Schoefs